SÜT KESİĞİNDEN KAHVALTILIK PEYNİR YAPIMI
Çocukluğumda sokak sütçüleri çok yaygındı. Hatta şehirlerde bazı sokak aralarında inek, koyun besleyenler vardı. Zamanla şehirleşmenin getirdiği yüksek binalarla birlikte bunlar ortadan kalktı. Binaların arasında hayvancılık yapılmasının kalkması iyi oldu. Bunun getirdiği sivrisinek, karasinek, koku gibi birçok olumsuzluklardan kurtulmuş olduk. Ancak küçük çaptaki hayvancılığın zamanla ortadan kalkması, bakkalların yerini alan süpermarketler ve sonrasında çok daha büyük marketler bizleri paketlenmiş, kutu içindeki gıdaları tüketime yönlendirdi. Tabii bunun da yararlı yönleri olduğu gibi zamanla ticari kaygılarla üretilen birçok ürünün zararları da ortaya çıkmaya başladı. Basın bunların ortaya çıkmasında ve duyurulmasında şüphesiz önemli bir basamağı oluşturdu. Ancak gereksiz korkuların oluşturulmasında da önemli bir basamak oldu. Zaman zaman gündem edilen birçok konu var. Bunların en popüler olanı kuşkusuz süt ve süt ürünleri. Kimi zaman doğru bilgilendirilsek de kimi zaman dışarı da satılan süte karşı normalin üstünde korkutulduk. Bu zaman zarfında paket sütlere de çocuklarımız epey alışmış oldu.
Özellikle çocukların beslenmesinde son derece önemli bir yere sahip olan süte karşı elbette dikkatli olmalıyız. Ancak güvenebileceğimiz kişilerden de süt alarak pekâlâ kullanabiliriz. Kendi aldığımız ve pişirdiğimiz sütü yoğurt yapımından tutun, peynir yapımına kadar birçok alanda kullanabilir, kendi el emeğimizle zaman zaman bunları yapabiliriz. Hem besleyiciliği açısından hem de dışarıda marketlerde satılan peynir, yoğurt gibi ürünlere karşı (katkı maddesi gibi, İslami usullere uygunluğu açısından) tereddütleri olanlar bunları yapabilirler.
İşte bu endişeler ve ocakta kaynayan sütün kokusunun getirdiği özlemle birlikte bir süredir, güvendiğimiz bir sütçüden süt alıyorum. Süt kaynadıktan sonra hep birlikte içilen sıcak sütün keyfine ise diyecek olmuyor. Ballı, balsız ya da kahveli, bazen de mevsimine göre salepli.
Geriye kalan sütü ise daha çok yoğurt yapımında kullanıyorum. Ancak zaman zaman sütle ilgili durumlar yolunda gitmeyebiliyor. Tam da kendinizi sütü kaynatıp, yoğurt yapmaya ayarlamışken bir de bakıyorsunuz ki sütünüz kesilmeye başlamış. Peki, böyle bir durumu nasıl olumluya çevirmek lazım? Aslında sütün ilk aşamasından itibaren değerlendirmek için öyle güzel yöntemler bulmuş ki insanoğlu. Bu bilgiye ulaşma yeteneği veren Rabbimize sonsuz şükürler olsun. Bunu bulanlardan da Allah razı olsun…
Gelelim zaman zaman benim gibi birçoğunuzun da karşılaştığını düşündüğüm bu duruma. Sütün kesilmesine. ”güvenilir” bir sütçüden “çiğ süt” alıp işlemeye başladım demiştim. Yaklaşık 3 senedir hem evimizin ihtiyacı olan tüm sütü bu sütçüden alıyorum, hem de süt ürünlerini evde kendim yapıyorum.
Ben haftalık ortalama 5 lt. Süt aldığım için, kesilen süt de bu oranda oluyor. Bazen havanın sıcaklığından, bazen de o an çıkan acil bir işinizden dolayı sütü kaynatmayı sonraya ertelemekten… Her ne şekilde olursa olsun bu zaman zaman karşılaşabileceğimiz bir sorun. Benim vereceğim yöntemle krem peynir kıvamında bir peynir elde etmiş oluyoruz. Bu şekilde buzdolabında 5-6 gün kadar muhafaza edebileceğinizi de hatırlatmış olayım. Süt kesiğinden çıkan peynir altı suyunu nasıl değerlendireceğimizi ise kısmetse önümüzdeki günlerde evde peynir yapımıyla paylaşmayı düşünüyorum. Öncelikle dediğim gibi çiğ süt tüketiyorum. Çiğ sütü tabi mutlaka kaynatarak tüketmek gerekiyor. Aşağıda her hafta Cuma ya da Cumartesi günü bizim evde tekrarlanan süt işleme yöntemlerimi dilim döndüğünce anlatmaya çalıştım.
Ev yapımı mayasız kolay peynir:
Yeni sütüm geldiğinde evde ne kadar kalmış süt yoğurt varsa hepsini aynı tencereye koyup, içine de ufak çay bardağının yarısı kadar sirke ya da limon suyu ekleyip kaynatıyorum ve bu karışım kesiliyor. 5 dakika kadar fokurdatıp, soğuduktan sonra içine tülbent serilmiş tel süzgeçten süzüyorum. Daha sonra üzerine bir ağırlık koyarak (içi su dolu bir su şişesi veya tencere) fazla suyunun iyi bir şekilde süzülmesini sağlıyorum. İşte size muhteşem lezzetli bir lor peyniri. Böreğe katın ya da çörekotu karıştırıp kahvaltıda tüketin.
Gelelim süt kesiğinden labne peyniri tadında peynir yapımına:
5 lt. Süt
2 tatlı kaşığı sofralık veya kaya tuzu
Yapılışı:
Sütü ocağa koymadan önce sütünüzün kesildiğini anladığınızda veya kaynatırken baktınız kesilmeye başladı beş dakika kadar kaynatalım. Daha sonra buna iki tatlı kaşığı tuz ilave edelim. Tekrar iyice kesilmesi için iki-üç dakika kadar kaynatalım. Sonra bunu tenceresinde soğumaya bırakalım.
Tel süzgecimizin altına uygun büyüklükte derince bir kap koyalım. Tel süzgecimizin içine temiz bir tülbendi kenarlarından sarkacak şekilde yerleştirelim. Daha sonra kesilen sütü buraya boşaltalım. Tülbendin kenarlarından sarkan kısımlarını süt kesiğinin üzerine kapatalım. Bunun üzerine fazla suyunun akması için bir ağırlık koyalım. Ben ağırlık olarak 5 lt. lik su şişesi yerleştirdim. Bu şekilde bir gece beklettim.
Ortaya bu şekilde gayet sert bir peynir görüntüsü çıkacaktır.
Bu şekilde ağırlık koyarak fazla suyunun iyi bir şekilde süzülmesi önemli.
Zira ne kadar iyi süzülürse dayanma süresi uzun ve tadı bir o kadar lezzetli olacaktır.
Bu şekilde labne ya da krem peynir tadında bir peynir elde etmiş oldum. Tuz miktarını damak tadınıza göre biraz daha artırabilirsiniz. Hem bu şekilde dayanma süresini biraz daha uzatmış olursunuz.
Lütfen deneyin, siz de bir yerden başlayın, içinde ne olduğunu bilmeden yediğiniz, çocuklarınıza yedirdiğiniz birçok şeyin alternatifini kendi ellerinizle, sağlıklı bir ortamda, sağlıklı malzemelerle hazırlayabilirsiniz. Hiç olmazsa arada sırada bunu yapılabiliriz.
Ayrıca kalan peynir altı suyunu (tuzsuz iken) ekmek hamuruna katabilirsiniz.. Ekşi maya etkisi yapıyor. Hatta keklerde de deneyebilirsiniz.
AFİYET OLSUN... |
