HZ. EYYUB’UN DUASI
Kuran’da, Hz, Eyyub’dan dört yerde bahsedilir ve “sabır” örneği olarak takdim edilir. İslam kaynaklarına göre, Havran bölgesinde yaşayan ve çok zengin olup, sayısız malı-mülkü, birçok oğlu ve kızı bulunan Eyyub, kendi toplumuna peygamber olarak gönderilmiştir. (Nisa suresi/163. Ayet)
Sabah-akşam ümmetiyle ve Allah’a ibadetle meşgul olan Hz. Eyyub, Rabbinin bir imtihanına tabi tutulmuş; bütün servetini, çocuklarını kaybettiği gibi tüm vücudu da dili ve kalbi hariç, yara ve bere içerisinde kalmıştı. Bu durumda, kocasına hizmette sebat eden eşi “Rahmet” hariç hiç kimse onun yanına yanaşmadığından, toplumdan çekilmek zorunda kalmış, fakat hiçbir zaman sabrını ve Cenab-ı Hakk’a karşı olan bağlılığını kaybetmemiştir. (Sad Suresi/44. Ayet)
Kuran’da Hz. Eyyub’un yaptığı iki dua örneği ile karşılaşıyoruz. Bunlardan birincisi Enbiya, diğeri ise Sar Suresi içerisinde bulunmaktadır. Önce Enbiya Suresi’ndeki duasından başlayalım:
“Ve Eyyub… Rabbine şöyle yakarmıştı:’Dert gelip çattı bana, Sen rahmet edenlerin en merhametlisisin.”
“Hemen cevap verdik ona, kendisinden derdi kaldırdık. Tarafımızdan bir rahmet ve ibadet edenler için bir hatırlatma olarak, ona ailesini ve beraberinde benzerlerini de verdik.” (Enbiya Suresi/83-84. Ayetler)
Duanın sözleri çok ilgi çekicidir. Dikkat edilirse, Hz. Eyyub çektiği sıkıntıdan bahseder; fakat Rabbine:”Sen merhametlilerin en merhametlisisin” demekten başka bir şey söylemez. Bu, onun sabırlı, soylu ve kendinden emin olan kişiliğinin bir göstergesidir.
Hz. Eyyub’un ikinci duası ve hastalığının nasıl iyileştirildiği Sad Suresi’nde anlatılmaktadır.
“Kulumuz Eyyub’u da hatırla. Hani o, ‘Herhalde Şeytan, bana kahredici bir acı ve azab dokundurdu’ diye Rabbine seslenmişti.”
“Ayağını yere vur. İşte yıkanılacak bir yer, işte içilecek soğuk bir su! Dedik.”
“Ona bizden bir rahmet ve özü temizlere bir hatırlatma olarak, ailesini ve beraberinde benzerlerini bağışladık.” (Sad Suresi/41.42.43. Ayetler)
Hz. Eyyub, Sad Suresi’nin 41. Ayetinde, “Şeytan bana bir musibet dokundurdu” ifadesiyle Şeytan’ın hastalık ve musibet verme gibi bir güce sahip olduğunu söylemek istememiştir. O, şiddetli bir hastalığa yakalanmış olması, mal ve servetini kaybetmesi ve tüm yakınlarının kendisinden yüz çevirmesinden çok, Şeytan’ın kendisine vesvese yoluyla eziyet etmesinden yakınıyordu:”O Şeytan bana vesvese vererek, ümitsiz olmamı istiyor; beni nankör olmaya itiyor ve sabretmemem için elinden geleni yapıyor” demek istiyordu. Hz. Eyyub’un yakarışını bu şekilde anlamayı iki nedenden ötürü tercih ediyoruz:
1)Kuran’a göre Allah, Şeytan’a sadece vesvese yoluyla tesir etme özelliği vermiştir. Ona, Allah’ın kullarına hastalık ve eziyet vermek suretiyle, onları Allah yolundan saptırma şeklinde bir yetki tanımamıştır.
2)Enbiya Suresi’nde, Hz. Eyyub’un yalvardığı yerde Şeytan’ın adı bile geçmemektedir.
42. ayette Hz. Eyyub, Allah’ın emriyle ayağını yere vurduğunda oradan su fışkırmış ve o sudan içtikten ve yıkandıktan sonra hastalığı geçmiştir. Muhtemelen Hz. Eyyub, bir cilt hastalığına yakalanmış olmalıdır.
43. ayette ise, anlatılan bu olayda her akıl sahibi için bir ibret ve ders olduğu vurgulanmaktadır. Yani insanoğlu ne olursa olsun, Allah’a isyan etmemeli ve O’ndan ümidini kesmemelidir. İyilik de, kötülük de kendisinden başka ilah olmayan Allah’ın elindedir. O, dilediğinin halini iyiden, kötüye dönüştürür, ya da çok kötü bir durumdan iyi bir duruma yükseltir. Dolayısıyla akıl sahibi her insan, ümit ettiğini sadece Allah’tan beklemelidir. Yine Kuran’da Hz. Eyyub kıssasının yer almasının amacı, müslümanlara, ne kadar büyük olursa olsun bir musibete uğradıklarında sabretmeleri ve sadece Allah’tan yardım istemeleri gerektiğini öğretmektir. Çünkü uğradığı musibetin (imtihanın) süresi uzamış olsa da, bir kul Allah’tan ümidini keserek, başkalarına sığınmamalı ve bunun Allah’tan olduğunu bilmelidir.
Hz. Eyyub da sabretmiş ve sonunda Allah, kendisine mal ve sıhhatini yeniden iade etmiştir. Bu şekilde imtihana uğratılan kimse, vesveseye düşmesine rağmen, sabrettiği takdirde, Allah, Hz. Eyyub’a gösterdiği gibi, ona da çıkış yolu gösterir.
Duayı Yaşamak/Necmettin Şahinler
|
