|
KİRAZ YAPRAĞI KÖFTESİ/MALATYA KÖFTESİ
kiraz yaprağından ekşili köfte, kiraz yaprağı sarması, köfteli yemek, çayın yanına yemek, çay saati tarifi
‘inna lillahi ve inna ileyhi raciun’
Bütün bir kış uykuya yatan börtü-böcek, bitki ve ağaçlar bahar gelince yeni bir uyanışa geçer. Yeniden hayata merhaba dercesine. Kışın kupkuru bir dalın nasıl olup ta yeniden yeşerdiğine ve hayat fışkırdığına bir kez daha şahitlik ederiz. Rabbimin sayısız nimetlerine yeniden ‘şahidiz Ya Rabbi!’ diyebilmek ne güzel. Nefes alıp-verebilmek bile bir şahitlik aslında.
Bu tarife farklı bir şekilde başlamak isterdim bugün. Ancak Soma’daki kayıplar bu kadarına müsaade ediyor. Kömür madeninden kara haber ne yazık ki geldi. Ne yazık ki ateş düştüğü yeri yaktı. Dile kolay gelen canların sayısı, geride bıraktıkları aile ocaklarına kim bilir nasıl bir kor gibi düştü. Acıyı yaşayan bilir. Her birinin nasıl da bir hikâyesi vardı. Kim bilir! Siyasetçiler siyasetlerini yapa dursun, her olaydan olduğu gibi bundan da rant çıkarma peşinde koşsunlar. Dünya onların, ahiret inşaAllah yerin yüzlerce metre altında can veren canların olsun. Rabbim günahlarını affetsin, mekânlarını cennet eylesin. Geride kalan aile fertlerine sabır ve metanet versin. Dedim ya ateş düştüğü yeri yakıyor. Yüzleşmediğimiz her acıyı kendimizden uzak, beri sanıyoruz. Bize hiç gelmez, dokunmaz sanarak. En azından şu ilahi emri hatırlayarak, Rabbimizden gelen tüm acılara hazırlıklı olalım. Anımızı buna göre yaşayalım. Manisa/Soma’daki faciadan dolayı tüm yurtta ‘3 günlük milli yas’ ilan edildi. 
‘inna lillahi ve inna ileyhi raciun’
- Onlar bir musibete uğradıklarında: “Doğrusu biz Allah’a aidiz ve sonunda yine O’na döneceğiz” derler. Bakara Suresi, 156. Ayeti kerime
Malatya’da ayva, kiraz, dut yaprağı da sarılıyormuş. Yıllar önce, evlendiğim ilk yıllarda duymuştum dut yaprağından ve fasulye yaprağından sarma yapıldığını. Bunu duyar da denemeden durur muyum? O zamanlar annemin oturduğu evin şirin, küçük bir bahçesi vardı. İçinde neler neler yetiştirmiyordu ki. Fasulye, bezelye, patlıcan. domates, biber, kıvırcık. Hepsinden azıcık azıcık. Bir de dut ağacımız vardı. Dalları etrafına bolca gölge yapan türden. İşte o zamanlar duyduğum dut ve fasulye yaprağından sarma yapımını, annemin bahçesindeki fasulyelerin yapraklarından toplayarak denemiştim. Adeta kalem gibi sarmalar ortaya çıkmıştı.
Gel zaman git zaman duyduklarım arasına kiraz yaprağı da eklendi. Kiraz yaprağıyla yapılanı Malatya’nın meşhur kiraz yaprağı köftesiymiş. Fakat şehir ortamında kiraz ağacını nereden bulacak dahası bulsam vaktini kestirip nasıl yapacaktım. Bir gün Hülya dostumla yaptığım yemek sohbetlerinden birinde bundan bahsetti. Küçüklüğünün unutamadığı sarmalarındanmış. Babaannesinin koca tencereyle yaptığından ve nasıl afiyetle yediğinden bahsetti özlemle. Kim bilir belki tencerenin büyüklüğü kendisinin çocukluğundandır. Çocukken gözümüze kocaman gelen şeyler, büyüdüğümüz de nasıl da küçülür gözümüzde. Küçülür küçülmesine de ancak özlemleri de bir o kadar büyür ve tüter burnumuzda.
Daha fazla vaktini geçirmeden meşhur Malatya köftesini yapmak için günümüzü ayarladık. Kendisi de Malatyalı olan Hülyacığım, bir gün öncesinden annesine telefon edip tüm püf noktalarıyla tarifi bir güzel not etmiş. Eh bize de sözleştiğimiz üzere buluşup, tarifi sizlerle paylaşması düşmüş. Bakalım Malatya yöresine ait kiraz yaprağı köftesi nasıl yapılıp, yeniyormuş. İçinde et olmayan, ekonomik köfte. Kendilerine ‘yörem vejeteryan köfte’ mi desem. ‘Etsiz sarma/dolma köfte’ mi desem. ‘Etsiz yaprak köfte’ mi desem. ‘Etsiz kiraz köfte’ mi desem, bilemedim. Bulguru şekilden şekle sokup, değişik isimlerle isimlendiren, köftenin her türlüsünü yapan Malatyalı hanımlar pek bi Mahireler. Ne dersiniz?
Kiraz Yaprağı Köftesi Malzemeleri:
Kiraz yaprağı
Köftesi İçin:
2 su bardağı içli köftelik yarma
1,5 su bardağı ince bulgur
1 su bardağı su ve yeterince tuz
Yoğurtlu Sosu İçin:
2 çorba kâsesi yoğurt
2 yemek kaşığı un
½ su bardağı su ( su miktarı kıvamına göre ayarlanmalı)
Ve yeterince tuz
Üzerine erik ekşisi ya da nar ekşisi
Soğan Sosu İçin:
4 adet orta boy kuru soğan
1 çay bardağı sıvıyağ
1 yemek kaşığı tereyağı
Kiraz Yaprağı Köftesi Nasıl Yapılır?
İlk önce bahçeye inilir. Bismillah denip kiraz yapraklarının en körpe olanları toplanır. Körpe olanları hem daha lezzetli olur hem de daha kolay yumuşayarak rahatça sarılır. Bu hatırlatma Hülya’nın annesinden. Bu tarife dair püf noktaları sırasıyla gelmeye devam edecek. O yüzden tarifi dikkatli okuyun derim.
Bence bu tarifin en zevkli kısmı burası. Şükrederek tavuk, horoz sesleri ve Dumanın havlamaları arasında topladığımız kiraz yaprakları.
Yaprakları toplarken şunu fark ettik. Yaprağın sap kısmında, yaprak bitini andıran bir kesecik var. Beyaz kirazın ki beyaz, kırmızı kirazın ki kırmızı renkte. Sanırım burası kiraza rengini veren renk depocukları. Çünkü toplarken tırnaklarımızın kiraz rengine boyandığını fark ettik. Ayrıca şimdiden kirazın kokusu elimize sinmeye başladı. Bakalım sarması nasıl olacak. Sonucu sabırsızlıkla bekliyorum.
Kiraz yaprakları toplandıktan sonra poşete koyularak bir gün yumuşaması için bekletilmeliymiş. Ancak toplama aşamasını birlikte yapalım diye arkadaşımla aynı gün toplayıp, yaptık. Sizler mutlaka bir gün bekletin. Gerçi netteki çoğu tarifte haşlayarak yapılmış ancak ben özellikle sordum; orijinalinde kiraz yaprağı haşlanmıyormuş. Bu da ikinci püf noktası.
Kiraz yaprağı köftesini yapmaya gitmeden önce beni sevmeyi unutmayın dercesine bir oyana bir buyana koşuşturan Dumanı sevme vakti. Tüm canlıların en büyük gıdası ‘sevgi’.
Kiraz yapraklarını, köftesini hazırlayana kadar yumuşaması için bir süre güneşe koyduk.
Daha sonra sarmadan önce suyla bir güzel yıkadım.
Kiraz Yaprağı Köftesi Nasıl Hazırlanır?
Verdiğim bu ölçüden epey bir sarma çıkıyor. Yaklaşık on kişilik. Sizler ilk kez tadımlık deneyecekseniz bunu göz önüne alıp hazırlayın derim.
Yarma ve bulguru yoğurma kabı içerisine alalım. Üzerine suyu gezdirip karıştıralım. Şişmesi için bir süre bekletelim. Yaklaşık 1 saat kadar.
Ardından su yardımıyla içli köfte hamurunun dışını yoğurur gibi yoğuralım.
Şimdi kiraz yapraklarını sarma işlemine geçebiliriz.
Bir yaprağın baş kısmına köfte hamurundan küçük bir parça alıp koyalım ve sıkıca saralım. Kenarlarını kıvırmadan.
Sardığımız köfteleri parmaklarımızın arasında biriktirip sonra tencereye sıkıca yerleştirelim.
Yalnız tencereyi kiraz yaprağı sarmasıyla birebir doldurmayalım. Zira piştikçe şişme yapacaktır.
Bütün yaprak ve hamur bitince, tencereye sarmaların üzerine çıkacak kadar sıcak su koyalım.
Azıcık tuz serpelim. Ağzına bir tabak veya dolma taşı kapatıp ocağa alalım. Yapraklar yumuşayana kadar pişirelim.
Daha sonra sarmaları direk süzgece alıp, süzelim. Üstüne bolca soğuk su gezdirelim. Bu da üçüncü püf noktası!
Tekrar daha büyük bir tencereye alalım.
.jpg)
Ayrı bir tencerede yoğurt, un ve suyu karıştıralım. Sos koyu ayran kıvamında olmalı.
Ocak üzerine alıp kaynatmadan pişirelim. Ocaktan alalım.
Kiraz yaprağı köftelerinin olduğu tencereyi ocağın üzerine koyalım. Yoğurt sosu üzerine gezdirelim. Bu şekilde 5-6 dakika kadar pişirelim.
Ocaktan almadan önce köftelerin üzerine erik sosu ya da nar ekşisi gezdirelim. Biz nar ekşisi gezdirdik. Ancak sizler bulabiliyorsanız erik ekşisi gezdirin. Bu arada;
Soğanları yemeklik doğrayalım. Zeytinyağında kısık ateşte pembeleşene kadar kavuralım. En son tereyağını ekleyelim.
Servis yaparken tabaklara istediğimiz miktarda alıp, üzerine yine istediğimiz miktarda kavrulmuş soğandan koyalım.
Farklı tatlara ve yeni lezzetlere açık olanların seveceği bir lezzet. Ancak klasik tatlara alışkın olanların pek de peşine düşeceği bir sarma yemeği tarifi değil. Bunu da benim denenmiş lezzet notum olarak eklemiş olayım. Ana yemek olarak ya da çay saatlerinizdeki menülerinize ekleyebileceğiniz değişik bir tat.
AFİYET OLSUN...
FACEBOOK HERRENK MUTFAĞI
TIKLA ve BEĞEN ‘meyi unutma! |
