|
ISPIT/HODAN/KALDIRIKLI GÖZLEME
Es-selamu aleykum mutfağımın dostları. Nasılsınız? Yine arayı çok açtım biliyorum. Ancak bu ara istemeden olan, sayfamızdaki teknik sebeplerden ve ailemin misafirliğinden kaynaklanan bir ara. Büyükler evdeyken hem evin yoğunluğundan pc’nin başına oturamıyorum hem de prensip olarak oturmamaya özen gösteriyorum.
Şu kısacık ömrümüzde anne ve babamızla olan vaktimizi dolu dolu geçirmeye çalışalım düşüncesindeyim. Ne dersiniz?
Memleketim Bartın’dan gelen anne ve babacığım getirmiş bu güzel otu. Anneciğim ne kadar sevdiğimi bilir ıspıtı. Hani et kadar değerlidir benim için bu bitki. Doğal olarak ormanda hiç görmedim ama çok defa temizleyip, pişirdim ve yedim. Üzerindeki çiçekler ayrı bir güzel, kokusu ayrı bir güzeldir benim için. Doğal olan ve köyden olan ürünlere olan düşkünlüğümden midir bilinmez. Bu tür şeyleri yaşım ilerledikçe daha çok sever ve ardına düşer oldum.
Bu şifalı otun yöreye göre pek çok değişik pişirme yöntemi var. Temel olan güzelce temizlendikten sonra haşlanarak kullanılması. Yumurtalı ıspıt, zeytinyağlı ıspıt, ıspıt kavurması sadece benim bildiklerim. Bir de gözlemesini duydum. Onu da be sefer denemiş oldum. Ben ve kızım çok beğendik. Tabii ıspıtı beğenmemin bundaki etkisi büyük. Sizlerde bu otla tanışıksanız ya da bir gün bir pazarda rastlarsanız alın ve tadın derim.
Malzemeler:
6 adet yufka
1 çorba kâsesi sıvıyağ (gözlemelerin arasına ve üzerine sürmek için)
Ispıt Kavurması İçin:
1 yemek tabağı dolusu haşlanmış ıspıt (hodan, kaldirik)
2 adet orta boy kuru soğan
2 çay kaşığı acı toz kırmızıbiber
Sıvıyağ ve yeterince tuz
Ispıtlı Gözleme Nasıl Yapılır?
Öncelikle ıspıtları kavurmakla başlayalım. Ben daha önce yaptığım yoğurtlu ıspıt kavurmasından ayırmıştım. Onu kullandım.
YOĞURTLU ISPIT KAVURMASI/BARTIN
Kuru soğanları yemeklik doğrayalım.
Soğan ve sıvıyağı tavaya koyup kavuralım.
Kavrulan soğana toz kırmızıbiberi ekleyelim ve karıştıralım.
Daha sonra haşlanmış ıspıtları ekleyelim ve karıştıralım.
Birkaç dakika kavurduktan sonra altını kapatalım.
Diğer taraftan bir bütün yufkayı tezgâha serelim.
Üzerine birkaç kaşık sıvıyağ gezdirelim.
Yufkanın karşılıklı iki kenarını birbirinin üzerine kapatarak dikdörtgen elde edelim.
Dikdörtgenin üzerine biraz sıvıyağ gezdirelim.
Dikdörtgen yufkanın tam ortasına kavrulmuş ıspıttan koyarak kare şeklinde yayalım.
Daha sonra yufkanın bir kenarını ıspıtın üzerine kapatalım. Daha sonra diğer kenarını bunun üzerine kapatarak kare gözleme elde edelim.
Ispıtlı gözlemeyi pişireceğimiz tavayı biraz ısıtalım. Gözlemeyi tavaya yerleştirelim.
Orta kuvvetteki ateş üzerinde ilk önce bir yüzünü pişirelim. Bu yüzünü çevirip, fırçayla sıvıyağ sürelim.
Alt kısmını da pişirip bu yüzünü de çevirelim ve yağlayalım.
Daha sonra pişen gözlemeyi tavadan alıp, sırasıyla diğerlerini bu şekilde pişirelim.
Kimi yerde ıspıt/ispit, kimi yerde hodan, zılbırık, kaldirik, tomara, zembil çiçeği, kimi yerlerde de kürtün küre/kürtikine denen bu doğal otumuz yiyenlere, tadanlara şifa olur inşaAllah.
AFİYET OLSUN... 
FACEBOOK HERRENKCOM MUTFAĞI
FACEBOOK HERRENK MUTFAĞI
Biraz da bu otumuzla ilgili kısa bir bilgi vereyim:
Bitkinin büyüme şekli menekşe gibi. Kökten itibaren uzanan ve bitkinin alameti harikası tüysü sert yapıları taşıyan, uzunluğu 30 cm’i bulabilen sapları dallanmadan uzanıyor. Her iki tarafında aynı tüysü yapıları taşıyan, ortalama el büyüklüğünde tek parça tek bir yaprak taşıyor. Yeni yapraklar yine menekşede olduğu gibi ortadan patlıyor.
Çiçekleri taşıyan sapı, yanlara doğru yayılan yaprak saplarının aksine dimdik uzuyor ve çiçekleri yaprakların üstünde, gün ışığında tutuyor.
Bitkinin her yanını saran tüysü yapılar, çiçeğin taç yapraklarında son buluyor. Çiçekler açılmadan henüz bir gonca iken renkleri pembe. İlk açıldıklarında bu pembenin belki bir ton açığı olan beş adet taç yaprağın her biri sanki kendi çevresinde burgu yapıyor. Ama 1-2 gün içinde yapraklar kökten uca koyulaşıyor ve bu harika mavi rengi alıyor.
Taç yaprakların ortasında beşi polen taşıyan biri dişi organ olan altı uzantı mevcut.
Zamanla taç yapraklar ve polen taşıyan uzantılar dökülüyor, ortasında dişi organı taşımaya devam eden çenekler içinde tohumlar olgunlaştıkça şişiyor. En nihayetinde de her bir çeneğin içinden dört adet toplu iğne başı büyüklüğünde tohum olgunlaşıyor.
Hodan / Ispıt Otu ve Faydaları:
Sıkıntıları gideren ve cesareti arttıran hodan otunun diğer adları ıspıt ve kaldirik otudur. Eski çağlarda savaşa giden askerler de cesaret verdiği için bu otu kullanırdı.
Yapılan araştırmalar da göstermiştir ki, hodan otu böbrek üstü bezlerini etkileyerek rahatlık hissi uyandırmaktadır. Yüksek oranda kalsiyum, mineral tuz ve potasyum içerdiğinden dolayı tuzsuz diyetlerde tercih edilebilecek bir ottur.
Mayıs ve eylül aylarında mavi renkte çiçek açan hodan otunun boyu 15 ile 60 santimetre aralığındadır. Halk arasında sağırdili olarak da bilinmektedir. Genelde rutubetli yerlerde bulunabilir. Oval ve buruşuk yaprakları vardır ve çiçeklerinin sapları uzundur. Ülkemizde genellikle Marmara bölgesine doğru, kuzey ve batı Anadolu ‘da bulunmaktadır.
Hodan / Sağırdili / Ispıt Otu Faydaları Nelerdir?
İdrar söktürücü özelliği vardır.
Balgam söktürücü özelliği vardır.
Boğaz ağrılarına iyi gelir.
Bademcik iltihabına iyi gelir.
Ter atıcıdır.
Öksürük kesicidir.
Anti depresif etki gösterir.
Depresyona iyi gelir.
|
